Maak jij je vaak zorgen in kleine dingen en word je hierdoor extreem prikkelbaar of rusteloos?
Heb je de neiging om problemen veel groter te maken dan ze werkelijk zijn?
Omschrijven anderen je vaak als een zenuwpees? Besef je dit ook, maar heb je het gevoel dat je hier helemaal niets aan kunt doen?
Dan heb je waarschijnlijk een neurotische persoonlijkheid.
Als je neigt naar neuroticisme, dan kan dit zowel voor jezelf als voor je omgeving heel vervelend zijn.
Wil je te weten komen of je werkelijk neurotisch bent aangelegd? Lees dit artikel dan aandachtig door. Het kan je helpen om jezelf beter te begrijpen.
Doel van dit artikel: in dit artikel laat ik je kennis maken met neuroticisme. Je krijgt wat achtergrondinformatie over deze karaktereigenschap en ik bespreek de 8 meest voorkomende kenmerken. Denk vooral niet dat je helemaal niets kunt doen aan deze neurotische gevoelens. Er bestaat een eenvoudige oplossing om deze onder controle te houden.
Wat is neuroticisme?
Neuroticisme is geen aandoening. Het is een karaktereigenschap van mensen die heel gevoelig zijn voor angsten, depressies en emotionele instabiliteit.
De letterlijke betekenis van neuroticisme is ‘ziekelijke of abnormale zenuwen’.
Mensen die neigen naar neuroticisme willen vooral de zaken onder controle houden. Als hen dit niet lukt, kunnen ze heel angstig, nerveus, prikkelbaar en gespannen worden.
Er zijn echter nog tal van andere kenmerken van neuroticisme. Wat de symptomen en klachten precies zijn komt later in dit artikel aan bod.
Om de betekenis van neuroticisme te kaderen vind ik het belangrijk om je een beetje wegwijs te maken in de wereld van de psychologie.
Deze achtergrondinformatie zal je helpen om neuroticisme beter te begrijpen.
The Big Five van Lewis Goldberg en neuroticisme
Persoonlijkheid is een van de belangrijkste aspecten van de psychologie.
Al eeuwenlang wordt onderzoek verricht naar de verschillende persoonlijkheidstypen en hoe men deze kan testen.
In het begin van de 20ste eeuw zochten de psychologen Gordon Allport en Henry Odbert een manier om de persoonlijkheid van mensen na te gaan. Ze deden dit aan de hand van woorden die het karakter van een mens beschrijven.
Op basis van deze termen ontwikkelden ze een vragenlijst die ze aan verschillende testpersonen voorlegden. De antwoorden werden nauwkeurig geanalyseerd.
Het resultaat hiervan was dat verschillende patronen ontdekt werden in verschillende persoonlijkheden.
Deze theorie werd in meerdere landen en talen onderzocht. Na grondig onderzoek werd vastgesteld dat iemand zijn persoonlijkheid bestaat uit vijf belangrijker clusters van persoonlijkheidseigenschappen.
In 1981 benoemde de Amerikaanse persoonlijkheidspsycholoog Lewis Goldberg deze theorie als de ‘Big Five’ theorie.
Deze clusters worden als volgt benoemd:
Over deze laatste cluster – neuroticisme -wil ik het vandaag met jou hebben.
Neuroticisme als persoonlijkheidskenmerk
Neuroticisme is een persoonlijkheidskenmerk of karaktereigenschap. Het is datgene wat jou als persoon karakteriseert.
Dit betekent echter niet dat dit jouw enige persoonlijkheidskenmerk is.
Zo kan iemand die neurotisch is ook extrovert zijn of kan iemand die zorgvuldig is ook neurotisch zijn. Persoonlijkheidskenmerken bestaan in verschillende sterktes en combinaties.
In de context van de ‘Big Five’ theorie wordt neuroticisme vaak omschreven als ‘lage emotionele stabiliteit’ of ‘negatieve emotionaliteit’.
Ook in de medische wereld wordt neuroticisme beschreven als een neiging naar negatieve emoties en emotionele instabiliteit.
De mate waarin je neurotisch bent kan achterhaald worden door middel van een persoonlijkheidstest.
In Nederland gebeurt dit meestal aan de hand van de ABV (Amsterdamse Biografische Vragenlijst).
Tijdens deze test worden verschillende persoonlijkheidskenmerken nagegaan. Als je getest wordt op neuroticisme zal je moeten aangeven in welke mate je volgende eigenschappen ervaart:
Aan de hand van de antwoorden kunnen psychologen nagaan hoe snel je angstig, boos, gespannen, bezorgd of kwetsbaar bent. Hierdoor kan de mate waarin je neurotisch bent bepaald worden.
Wil je weten wat de specifieke kenmerken zijn van iemand die neurotisch is? Lees dan vooral verder.
Meest voorkomende neuroticisme kenmerken
Eigen aan neurotische mensen is dat deze zich heel vaak zorgen maken en snel geïrriteerd geraken.
Als je neurotisch bent, dan voelt het vaak net alsof je het gewicht van de wereld op je schouders draagt.
Mensen die niet neigen naar neuroticisme hebben daar helemaal geen last van. Ze zijn emotioneel stabieler en maken zich bijna nooit zorgen. Ze hebben een heel positief zelfbeeld en kunnen in de meest stressvolle situaties kalm blijven.
#1 Angst
Angst is een van de belangrijkste kenmerken van neuroticisme van waaruit tal van andere klachten voortvloeien.
Als je neurotisch aangelegd bent, dan kun je bang zijn voor iets concreets, zoals bijvoorbeeld een voorwerp of een dier. Vaak zijn neurotische mensen echter ook bang voor bepaalde situaties.
Smetvrees is hier een perfect voorbeeld van. Iemand die lijdt aan smetvrees kan heel neurotisch reageren bij de gedachte aan vuil en viezigheid.
Typisch is dat deze angst ongegrond is, maar dat iemand die hieraan lijdt hier niet van overtuigd is. Voor hen vormt datgene waar ze bang voor zijn echt een gevaar.
#2 Bang om fouten te maken en controleren
Als neurotische mensen op stap gaan, controleren ze vaak meerdere keren of hun mobieltje nog in hun tas zit. Dit doen ze zo vaak dat ze er zelf last van hebben.
Ook meerdere keren controleren of ze het gas wel hebben uitgedraaid is een typisch kenmerk voor mensen met neuroticisme.
De onderliggende reden hiervoor is omdat neurotische mensen bang zijn om fouten te maken.
#3 Op de feiten vooruitlopen
Laten we even voorgaande voorbeelden erbij nemen.
Als je neurotisch bent en je meerdere keren controleert of je je mobieltje wel bij je hebt, dan ga je al anticiperen op wat er zou kunnen gebeuren als dit niet zo is:
‘Stel dat er iets gebeurd is, dan ben ik niet bereikbaar...’
‘Stel dat ik een belangrijk bericht mis en te laat komt...’
'Stel dat er met mij iets gebeurt en ik niemand kan bereiken...’
Enz, enz...
#4 Zich vaak zorgen maken
Als je neurotisch bent aangelegd, dan weet je vast en zeker dat je nooit zonder zorgen bent. Je maakt je werkelijk in alles zorgen, niet alleen wat jezelf maar ook wat anderen betreft.
‘Wat als ...’ zijn waarschijnlijk jouw meest gebruikte woorden als je neurotisch bent.
#5 Prikkelbaarheid en snel geïrriteerd raken
Prikkelbaarheid en snel geïrriteerd geraken zijn heel sterk aanwezig als je neurotisch bent.
Enerzijds is het voortdurend gepieker hier een oorzaak van. Anderzijds zorgt een hoop frustratie voor deze prikkelbaarheid.
Heel vaak willen neurotische mensen immers bepaalde situaties veranderen, maar lukt hen dat door externe factoren niet.
Dit geeft hen een gevoel van onmacht en frustratie waardoor hun zenuwen op scherp staan.
#6 Paniek en stress
Je voortdurend vragen stellen en op de feiten vooruitlopen kan je behoorlijk gespannen maken.
Deze gespannenheid uit zich in een steeds aanwezig stressgevoel. Iets wat voor iemand anders helemaal geen probleem is, betekent voor jou vaak het einde van de wereld.
Deze stress kan zo extreem zijn dat je helemaal in paniek geraakt. Hierdoor kun je zelfs een paniekaanval krijgen.
Ook hysterie komt vaak voor bij mensen met neuroticisme.
#7 Gebrek aan zelfvertrouwen en onzekerheid
Als je neurotisch bent, dan stel je heel hoge eisen aan jezelf. Je angst om fouten te maken kan zo groot zijn dat je je hierdoor heel onzeker gaat voelen. Op termijn kan je dit een volledig gebrek aan zelfvertrouwen geven.
Net omwille van deze onzekerheid zijn neurotische mensen ook vaak op zoek naar bevestiging. Ze voeren taken op zo’n perfectionistische manier uit dat ze hiermee complimentjes willen uitlokken.
Mensen die neigen naar neuroticisme hebben ook vaak nood aan extreem veel aandacht.
#8 Op zoek naar structuur
Neurotische mensen vinden structuur heel belangrijk.
Structuur zorgt immers voor duidelijkheid. Hoe duidelijker iets is, hoe beter je je er kunt op voorbereiden.
Hoe meer structuur, hoe kleiner de kans op fouten. En laat dit nu precies iets zijn waar mensen met neuroticisme een hekel aan hebben.
#9 Lichamelijke ongemakken
Neuroticisme kan op termijn tot heel wat lichamelijke ongemakken leiden.
Als je lijdt aan neuroticisme, dan vind je het immers moeilijk om je helemaal te ontspannen. Je vindt altijd wel iets om je zorgen over te maken en gespannen zijn is voor jou een tweede natuur geworden.
Dit kan een heel negatieve invloed hebben op je spieren. Verkrampte spieren of chronische pijn kunnen hiervan het gevolg zijn.
Ook aanhouden hoofdpijn is een typisch klacht. Helemaal niet zo vreemd want door het vele gepieker komen je hersenen helemaal niet meer tot rust.
Neuroticisme en stress
Sommige mensen klagen ook over lichamelijke klachten door het gepieker en de stress. Neuroticisme en stress hangen met elkaar samen.
Stress is een glijdende schaal naar beneden. Met onze gratis Stress test ontdek je in 5 minuten wat jouw symptomen en klachten zijn. Ook krijg je een indicatie waar jij nu staat.
Zodra je deze test hebt gedaan krijg je het e-boek ‘Het Stressvrij Geheim’ helemaal gratis in je mailbox toegestuurd. In dit e-boek vind je nog tal van andere tips hoe je stressvrij en gezonder door het leven kunt gaan.
