Angst Om Te Rijden? 7 Tips Om Rijangst Te Overwinnen

Heb je een panische angst voor snelwegen, tunnels, bruggen of files?

Zit je soms helemaal verkrampt achter het stuur van je wagen?

Neem je vaak het openbaar vervoer omdat je te bang bent om met de auto te rijden?

Vermijd je het nemen van onbekende routes en snelwegen?

Je bent niet de enige! In Nederland zijn er maar liefst 1 miljoen mensen met rijangst of snelwegvrees. Rijangst kan je dagelijks leven ernstig beperken.

Wat de oorzaak van je rijangst ook is en welke vormen deze ook aanneemt, rijangst overwinnen is heel goed mogelijk. Ontdek in deze blog hoe je dit kunt doen.

Wat is rijangst?

Denk je vaak 'ik durf niet op de snelweg te rijden'? Dan zal het aangrijpende verhaal van Mirjam herkenbaar voor jou zijn.

‘Mirjam heeft al twintig jaar haar rijbewijs, maar op de snelweg rijden durft ze niet. Vijf jaar geleden was Mirjam getuige van een zwaar auto-ongeluk. 

Hoewel Mirjam niet betrokken was bij het ongeluk heeft dit bij haar toch zijn sporen nagelaten. Ze herinnert zich vooral de paniek en hoe ze meteen besefte dat een ongeluk heel snel gebeurd is. Sedert die dag durft Mirjam niet meer alleen op een snelweg rijden. 

Als haar partner bij haar is, gaat het nog net want dan heeft ze het gevoel dat hij kan ingrijpen als er iets fout loopt. Toch voelt Mirjam zich nooit helemaal rustig als ze rijdt. Ze houdt haar stuur zó krampachtig vast dat haar handen na een tijdje gaan tintelen. 

Ze is extreem angstig om de controle over de auto én zichzelf te verliezen en gaat met het openbaar vervoer werken in plaats van met de auto. Dit kost haar veel meer tijd, maar zo kan ze vermijden om op de snelweg te rijden.’

Als je snelwegangst hebt, dan zal het verhaal van Mirjam je bekend in de oren klinken.

Net als andere vormen van angst komt rijangst vaker bij vrouwen dan bij mannen voor. Toch kunnen ook mannen aan snelwegangst leiden.

In onderstaande video hebben programmamaker Matthijs van Nieuwkerk en hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder het over hun gemeenschappelijke angsten.

In dit filmpje Matthijs biecht op dat hij al jarenlang niet meer op een snelweg meer rijdt: 

Heb je de video gezien? Zelfs Matthijs van Nieuwkerk heeft last van rijangst! Is zijn verhaal voor jou herkenbaar? Lees dan vooral verder.

Het DSM-5 classificatiehandboek voor psychologische diagnoses, omschrijft rijangst als een situationele angst. Dit betekent dat deze angst slechts in bepaalde situaties voorkomt. Bij rijangst is dit de rij-situatie.

Rijangst kan vele vormen aannemen. Wat alle vormen van rijangst gemeen hebben is dat je tijdens het rijden continue op scherp staat waardoor je je niet kunt ontspannen. Rijangst kan je leven heel negatief beïnvloeden.

Misschien lijd jij aan zo'n extreme rijangst dat je zelfs helemaal niet meer durft te rijden.

Soorten rijangst

Snelwegangst

De meest voorkomende vorm van rijangst is snelwegangst.

Bij snelwegangst is het vooral de snelheid die je bang maakt, maar ook auto’s die invoegen of voorbijrijden bezorgen je stress.

Typische gedachten bij mensen met snelwegangst zijn ongelukken, botsingen, een klapband of gewoon de controle over het stuur verliezen. Hierdoor gaan ze vaak de snelweg helemaal niet meer op.

Angst voor bruggen en tunnels

Ook bruggen of tunnels zijn voor mensen met rijangst vaak een probleem. Hierbij spelen vaak onderliggende angststoornissen zoals hoogtevrees, claustrofobie of overgeefangst een rol.

Angst voor verkeersdrukte

Sommige mensen met rijangst vinden het best wel oké om op een snelweg te rijden, maar zijn net bang om in de stad te rijden. Hier komen immers heel wat indrukken op hen af: voetgangers steken plots over, fietsers rijden heel dichtbij, andere bestuurders respecteren de voorrangregels niet, enz...

Welke vorm van rijangst je ook hebt, deze zal zelden zomaar zijn ontstaan. Heel vaak liggen traumatische gebeurtenissen of onderliggende angsten aan de basis ervan.

Oorzaken van rijangst

De kans is vrij groot dat je in het verleden iets hebt meegemaakt waardoor jouw rijangst of snelwegvrees is ontstaan. Verschillende soorten oorzaken (triggers) kunnen een proces in gang zetten.

Auto-ongelukken

De belangrijkste oorzaak van rijangst is een auto-ongeluk.

Gebrek aan ervaring

Autorijden is een vaardigheid die je hebt aangeleerd. Misschien was dit al een hele tijd geleden, misschien heb je pas onlangs je rijbewijs behaald.

Hoe dan ook, om je veilig te voelen tijdens het rijden zijn routine en ervaring heel belangrijk.

Hoe minder vaak je rijdt, hoe onzekerder je je voelt in het verkeer. Deze onzekerheid zorgt ervoor dat je autorijden gaat vermijden waardoor de angst om te rijden versterkt wordt.

Onderliggende oorzaken

Rijangst kan ook het gevolg zijn van angststoornissen.

Ben je een angstig persoon die zich overal zorgen om maakt, dan ben je gevoeliger om rijangst te ontwikkelen. Een fout maken is menselijk.

Je krijgt dan vaak het gevoel dat ‘het gevaar’ overal aanwezig is en wilt ook om die reden liever geen anderen meenemen in de auto.

Ook een laag zelfbeeld en onvoldoende zelfvertrouwen kunnen leiden tot rijangst. In het verkeer moet je immers je mannetje kunnen staan. Als je hier in het dagelijkse leven al problemen mee hebt, dan zal dit ook in een lastige verkeerssituatie niet makkelijk zijn.

Rijangst komt ook vaak voor bij mensen die graag alles onder controle houden en bij onzekerheid over deze controle angstig worden.

Stress kan ook een factor zijn. Door stress kun je het gevoel krijgen dat je minder geconcentreerd rijdt en dat je minder ontspannen achter het stuur zit.

Net zoals de oorzaken van rijangst kunnen ook de symptomen heel uiteenlopend zijn.

Symptomen van rijangst

De symptomen van rijangst zijn vergelijkbaar met deze van andere angsten.

Omdat het lichaam ‘gevaar’ waarneemt kun je last krijgen van volgende symptomen:

Deze symptomen zorgen voor een gevoel van onmacht. Deze onmacht kan heel extreme vormen aannemen waardoor je gewoon niet meer verder durft te rijden.

Soms laten mensen hun auto zelfs gewoon staan en gaan ze te voet verder. Rijangst kan gevolgen hebben die je hele leven beheersen.

De gevolgen van rijangst

#1 Minder mobiel

Voor veel mensen is hun auto hun vrijheid. Snel even de auto nemen om boodschappen te doen, bij vrienden of familie op bezoek gaan, gaan werken, gezellig iets gaan drinken... het zijn allemaal zaken waarbij je niet altijd op het openbaar vervoer kunt rekenen of met de fiets kunt doen.

Rijangst zorgt ervoor dat je minder mobiel bent en dat je in je vrijheid beperkt wordt. Ook je wereld wordt voor een stuk kleiner. Op reis gaan met de auto kan jou zo’n extreme angst bezorgen dat je beslist om thuis te blijven.

#2 Inkomstenderving

Stel: je hebt de baan van je dromen gevonden. Het bedrijf verlangt echter wel dat je wekelijks met een gekregen leaseauto klanten bezoekt.

Als je rijangst hebt, zie je dus zo die droombaan aan je neus voorbijgaan. Hierdoor moet je misschien genoegen nemen met een andere baan die je niet zo leuk vindt of waarbij je veel minder verdient.

#3 Minder sociale contacten

Wonen je vrienden of familieleden in de buurt dan speelt rijangst niet zo’n grote rol als je er op bezoek wilt.

Moeilijker wordt het wanneer je een hele autorit voor de boeg hebt om ze te bezoeken. Door je rijangst durf je er niet meer heen rijden en kun je in een sociaal isolement geraken.

Als je een partner hebt die ver weg woont dan zal je moeilijker kunnen afspreken. Ook legt dit een grote druk op jullie relatie omdat jouw partner altijd achter het stuur moet kruipen als jullie ergens heen willen.

#4 Relatieproblemen

Ik zei het net al even... Telkens weer opnieuw je partner vragen om je ergens heen te brengen kan je zelfvertrouwen en je zelfstandigheid een behoorlijke deuk geven.

Omgekeerd zal je partner het niet zo leuk vinden om altijd voor jou te moeten klaarstaan. Deze kleine irritaties kunnen er op langere termijn voor zorgen dat je relatie niet meer zo goed gaat.

Vrijwel iedereen met rijangst ervaart dit als een groot probleem. Jammer genoeg rust hier ook vaak een taboe op en verzinnen mensen met rijangst de meest onmogelijke smoesjes om toch maar niet met de auto te moeten rijden.

Vind je het hoog tijd om weer van je auto en je vrijheid te genieten, lees dan vooral verder!

Hoe kun je afkomen van rijangst?

Zoals we eerder al aanhaalden kan rijangst verstrekkende gevolgen hebben voor je sociale leven, je beroepsleven en je relatie. Ondanks je frustratie of schaamte is het belangrijk dat je deze vervelende angst gaat aanpakken.

Gelukkig zijn er verschillende manieren om van je rijangst af te komen:

Tip 1: rij niet alleen

Je zult je veel veiliger voelen als je weet dat iemand anders het stuur kan overnemen mocht het nodig zijn.

Alleen al dat gevoel van veiligheid kan voor minder stress zorgen tijdens het rijden. Met name als je op de snelweg kleine stukjes wil oefenen dan is het belangrijk dat iemand naast je in de auto zit.

Tip 2: blijf rijden!

Probeer over je angst heen te komen door te blijven rijden. Doe dit in het begin op wegen die je goed kent.

Voel je je klaar om verder te gaan, hou dan rekening met bovenstaande tip (altijd iemand bij je hebben).

Als je blijft rijden word je geconfronteerd met je angst. Hoe langer je wacht met rijden, des te moeilijker het zal worden om toch de stap te zetten.

Tip 3: nieuwe rijlessen nemen

Een andere mogelijkheid om over je angst heen te komen is nieuwe rijlessen nemen. Soms is de beste manier om je rijangst te overwinnen door met een rij-instructeur aan de slag te gaan.

Schaam je vooral niet om een autorijschool binnen te stappen. Er zijn wel duizenden mensen die bij rijangst nieuwe rijlessen nemen.

Tip 4: CBD-olie (Cannabidiol)

CBD-olie werkt kalmerend en kan helpen om je rustiger te voelen achter het stuur.

Deze olie bevat een extreem laag THC-gehalte (de werkzame stof in cannabis) zodat je er helemaal niet licht van in je hoofd wordt en je nog veilig met de auto kunt rijden.

Let op: dit is dus geen jointje van de coffeeshop!

Tip 5: Rustgevende muziek

Sommige mensen vinden muziek in de auto vervelend. Anderen hebben er veel baat bij om te kalmeren.

Ook muziek in de auto kan een hulpmiddel zijn bij rijangst. Deze zorgt er immers voor dat je je niet op je angst concentreert. Klassieke muziek kan voor goede afleiding zorgen.

Een onderzoek door wetenschappers van de Memorial University in Newfoundland wees uit dat de reactietijd tot wel 20% kan vertragen wanneer iemand naar luide muziek luistert tijdens het autorijden. Dus zet de muziek niet te hard!

Tip 6: Exposure therapie

Met deze vorm van therapie leer je stap voor stap de confrontatie aan te gaan met je rijangst.

Heb je snelwegangst, vermijd dan in het begin gerust de snelwegen. Dit kun je makkelijk doen door in Google maps deze optie aan te zetten.

Stap voor stap zul je leren dat ook op de snelweg rijden helemaal niet zo gevaarlijk is als je denkt.