Vraag jij ook tot grote ergernis van je gezinsleden vaak om de tv wat stiller te zetten?
Erger je je vaak aan het geluid van je buren terwijl je gezinsleden deze geluiden helemaal niet opmerken?
Heb je stress om boodschappen te doen omdat je weet dat de geluiden in de supermarkt je zullen irriteren?
Dan ben je waarschijnlijk overgevoelig voor geluid.
Wil je weten waar deze overgevoeligheid vandaan komt en wat je eraan kunt doen? Dan kunnen de 6 tips in dit artikel je hierbij zeker helpen.
Doel van dit artikel: in dit artikel leer je wat overgevoeligheid voor geluid precies is. Je maakt kennis met mogelijke oorzaken én je krijgt tips om met deze vervelende aandoening om te gaan.
Wat is overgevoeligheid voor geluid?
Ooit gehoord van Aristoteles?
Aristoteles was een van de grootste filosofen die ooit heeft geleefd en de eerste echte wetenschapper in de geschiedenis.
Aristoteles beschreef de 5 klassieke zintuigen van de mens: horen, zien, ruiken, proeven en voelen. Deze zintuigen zorgen ervoor dat we prikkels kunnen waarnemen.
Niet iedereen ervaart prikkels op dezelfde manier. Bij sommige mensen komen deze harder binnen dan bij anderen.
Bekijk ook mijn artikelen over hoogsensitief zijn en chronische overprikkeling als je wil weten waarom sommige personen overgevoelig reageren op prikkels.
In dit artikel wil ik het met jou hebben over het zintuig ‘het gehoor’ en specifiek over overgevoeligheid voor geluid.
In opdracht van de Stichting Natuur en Milieu gingen onderzoekers van de Rijksuniversiteit van Groningen op zoek naar de stilste plekken in Nederland.
De winnaar was een heideveldje tussen Maarn en Doorn. Jammer genoeg hoor je er wel soms een overvliegend vliegtuig of de voorbijrazende auto’s van de snelweg.
Stilte is in onze hedendaagse maatschappij dan ook helaas een relatief begrip...
Sommige mensen zijn zo overgevoelig voor geluid dat hun dagelijkse leven hieronder lijdt. Ze kunnen psychische klachten krijgen die kunnen leiden tot een depressie of een burn-out. Maar ook lichamelijke klachten zoals bijvoorbeeld vermoeidheid en hoofdpijn komen vaak voor.
Welke geluiden zijn vervelend?
Vraag je je af wat je precies ervaart als je overgevoelig bent voor geluid? Ik heb een lijstje gemaakt van wat mensen die overgevoelig zijn voor geluid als vervelend ervaren.
Ik wil hierbij wel opmerken dat niet iedereen dezelfde geluiden vervelend vindt. De ene persoon vindt vooral luide muziek vervelend terwijl iemand anders het moeilijk heeft met mensen die zitten te smakken of te kauwen.
Wat mensen die overgevoelig zijn voor geluid vreselijk kunnen vinden:
Deze lijst van geluiden is niet limitatief. Als je overgevoelig bent voor geluid, dan heb jij misschien een specifiek geluid waar je helemaal gek van wordt.
Vraag je je af waarom geluiden bij jou veel sterker binnenkomen? In de volgende rubriek ga ik hier dieper op in.
Oorzaken van overgevoeligheid voor geluid
Hoogsensitiviteit
Bij hoogsensitieve personen (HSP) komen prikkels veel harder binnen. Hoogsensitieve personen hebben ook meer tijd nodig om deze prikkels te verwerken. Hoogsensitiviteit is geen aandoening, maar een karaktereigenschap. Vaak hebben hoogsensitieve personen wel een heel actief zenuwstelsel.
Hersenletsel
Als je ooit een hersenletsel hebt gehad, dan kunnen je hersenen als gevolg hiervan anders gaan werken. Prikkels komen soms helemaal niet meer binnen of komen net sterker binnen dan voorheen.
Ook de verwerking van allerlei prikkels gaat soms niet zo vlot meer. Hierdoor kun je overgevoelig worden voor bijvoorbeeld geluid.
Acute en chronische stress
Als je onder stress staat, dan kunnen prikkels extra hard bij je binnenkomen. Je zenuwen staan dan immers op scherp. Dit is een natuurlijk beschermingsmechanisme van het lichaam, zodat je ‘gevaarlijke situaties’ de baas kunt.
In psychologische termen noemen we dit de Fight or Flight respons. Hoe scherper je zenuwen staan, hoe gevoeliger je bent voor prikkels.
Bij chronische stress heeft je lichaam andere prioriteiten dan het verwerken van prikkels. Om zichzelf te beschermen komt je lichaam in een permanente staat van Fight or Flight respons.
Stresshormonen zijn permanent overvloedig aanwezig in je lichaam waardoor je niet meer tot rust komt. Prikkels blijven hard bij je binnenkomen, worden niet meer verwerkt en zo geraak je onder meer voor geluiden overprikkeld.
Medische aandoeningen
Medische aandoeningen zoals een autismespectrumstoornis, ADHD of Alzheimer kunnen ook oorzaken zijn van overgevoeligheid voor geluid.
Ook mensen die lijden aan misofonie zijn bijzonder gevoelig voor geluiden. Als je lijdt aan deze hersenaandoening dan raak je niet alleen geïrriteerd door bepaalde geluiden. Geluiden kunnen bij jou dan extreme gevoelens van woede, walging of haat opwekken.
Een andere typische gehooraandoening die overgevoeligheid voor geluid veroorzaakt is hyperacusis.
Meld je aan voor mijn gratis training:
In 5 stappen naar een stress- en zorgen vrij leven
Leer in onze training leer je hoe:
Hyperacusis is geen echte ziekte, eerder een symptoom. Bij hyperacusis komen geluiden zo hard bij je binnen dat deze zelfs pijnlijk kunnen zijn.
Overgevoeligheid voor geluid komt zowel bij mannen als vrouwen voor. Zelfs kinderen kunnen overgevoelig zijn voor geluid.
Kinderen die overgevoelig zijn voor geluid kunnen hierop heel verschillend reageren. Sommige kinderen gaan schreeuwen of beschermen met hun handen hun oren. Anderen trekken zich net vaker terug.
Van kinderen wordt vaak verkeerdelijk gedacht dat ze aan een autismespectrumstoornis lijden als ze overgevoelig zijn voor geluid. Ook kinderen kunnen echter hoogsensitief zijn waardoor prikkels veel sterker bij hen binnenkomen.
Tot zover de mogelijke oorzaken. Ervaar jij bepaalde geluiden als te hard en raak je hierdoor vaak behoorlijk geïrriteerd? Heeft deze overgevoeligheid voor geluid een negatieve invloed op je leven? Dan wil je vast weten hoe je hier het beste kunt mee omgaan.
6 tips om overgevoeligheid voor geluid te verminderen
Overgevoeligheid voor geluid heeft meestal niet alleen een negatieve invloed op je eigen leven. Ook voor andere mensen in je omgeving kan dit een probleem zijn.
Als je je kinderen voor de zoveelste keer vraagt om de tv wat stiller te zetten of wat minder lawaai te maken is dit voor hen helemaal niet fijn.
Als jij door straatgeluiden of muziek op de kermis behoorlijk geïrriteerd raakt tijdens een gezinsuitstap, dan worden je gezinsleden hier ook niet vrolijker van.
Volgende tips kunnen je helpen om je overgevoeligheid voor geluid te verminderen.
Tip #1 Zoek de stilte op
Als alles je eventjes te veel wordt, zoek dan af en toe de stilte op. Door een wandeling in de natuur of door je even terug te trekken op een stille plaats kun je je van geluidsprikkels ontdoen.
Zo krijg je weer rust in je hoofd. Als alles even helemaal stil wordt, dan kun je er vast weer een tijdje tegenaan.
Tip #2 Voldoende nachtrust
Je hebt vast al gemerkt dat je gevoeliger bent voor prikkels als je vermoeid bent. Een goede nachtrust zorgt er niet alleen voor dat je overdag minder geprikkeld wordt. Als je goed slaapt kan je lichaam alle indrukken van de voorbije dag – ook geluiden – beter verwerken.
Tip #3 Kies je eigen geluid
Als je overgevoelig bent voor geluid, dan komen er constant geluidsprikkels op je af waar je geen controle over hebt. In de eerste plaats storen de geluiden je omdat deze hard bij je binnenkomen.
Ten tweede kun je geïrriteerd geraken omdat je geen controle hebt over deze geluiden. In een supermarkt kun je bijvoorbeeld niet vragen om het irritante geluid van reclameboodschappen stiller te zetten.
Evenmin kun je hen vragen wat rustiger muziek te spelen. Als oplossing kun je kiezen voor oordopjes met je eigen – rustgevende – geluiden.
Tip #4 Oordopjes of koptelefoons met noise cancelling
Vaak wordt beweerd dat koptelefoons met noise cancelling beter niet gebruikt worden bij overgevoeligheid voor geluid.
Als je deze te vaak gebruikt, kunnen deze je overgevoeligheid voor geluid nog verergeren. De meningen over het gebruik hiervan zijn dan ook verdeeld.
Als jij je hier beter bij voelt, dan kun je deze toestellen gerust gebruiken. Doe dit echter alleen maar op plaatsen waar het geluid voor jou te hard klinkt.
Draag ze nooit te lang en laat geluiden - hoe moeilijk je dit misschien vindt – toch af en toe bij je binnenkomen
Tip #5 Accepteer je probleem
Heel belangrijk is dat je je probleem accepteert. Nog belangrijker is misschien de acceptatie van het feit dat we nu eenmaal in een maatschappij leven waar we veel prikkels binnenkrijgen.
Het probleem zit hem vaak niet in de geluiden zelf, maar in de manier waarop jij hiermee omgaat. Je kunt je vreselijk ergeren en druk maken als je geluidprikkels binnenkrijgt als je overgevoelig bent voor geluid.
Maar geïrriteerd lopen hierover zal je echt niet verder helpen. Integendeel, door je zenuwachtig te maken wordt je centrale zenuwstelsel extra geactiveerd waardoor prikkels nog harder binnenkomen.
Oordopjes of je even terugtrekken uit het lawaai kan tijdelijk helpen. Als de ergste prikkels verwerkt zijn, probeer dan rustig weer tot jezelf te komen en je minder druk te maken in het lawaai.
Ademhalingsoefeningen, mindfulnessoefeningen of je gedachten even laten afdwalen zijn technieken waardoor je je minder concentreert op allerlei geluiden.
Tip #6 Cognitieve gedragstherapie of exposure therapie
Alle voorgaande tips kun je op je eentje uitproberen. Bij de meeste mensen helpen deze tips heel goed.
Lukt het je niet om op je eentje je overgevoeligheid voor geluid te verminderen? Heeft je overgevoeligheid voor geluid zo’n negatieve invloed op je leven dat je dreigt er onderdoor te gaan? Dan kun je de hulp van een psychotherapeut inroepen.
Verschillende therapieën kunnen helpen bij overgevoeligheid voor geluid. Welke therapie het beste bij jou past, zal je therapeut je kunnen vertellen.
Het audiologisch centrum Apeldoorn heeft trouwens een heel efficiënte behandelmethode ontwikkeld voor overgevoeligheid voor geluid. Deze methode combineert technieken uit de cognitieve gedragstherapie en de exposure therapie.
Ja hahaha Maarn stilste plekje van Nederland. Woon er zelf. Met spoor en snelweg er dwars doorheen waar je tegenwoordig na 19:00 met 130 doorheen mag scheuren. Leuk voor de mensen met een scherp gehoor zoals ik. In Duitsland is het na 22:00 in de buurt van bewoning 100km/h ‘Lärmschutz’. Dat moeten ze hier nog uitvinden.
Naar mijn mening is er een verschil tussen overgevoeligheid en gevoeligheid. De gevoeligheid heeft met het gehoor op zich te maken. Hoe gevoelig is het oor. Net als met een oog. De één ziet 100% de ander 150%. Ik hoor zweefvliegtuigen die dan best hoog kunnen zitten. Hoor de banden van fietsen op honderden meters. Versta mensen op grote afstand. Etc. (Best leuk vaak als je dan reageert en mensen heel verbaasd zijn.) Het is voor mij ondenkbaar op een station met langs denderende treinen mn oren niet dicht te houden. Motoren zonder knalpijpen. Sirenes van ziekenwagen politie ed. dan moeten de oren dicht als die langskomen. Als ik dat niet doe ervaar ik pijn. Ik zie mensen bij evenementen met knalharde muziek met open oren staan. Onbegrijpelijk. Ik doe mn oren dicht en vlucht weg. Concerten zit ik achterin en regelmatig met de vingers in de oren. Het gevolg is eigenlijk automatisch ook een overgevoeligheid. In de zin dat je last hebt van geluiden waar anderen geen last van hebben omdat die dat gewoonweg minder waarnemen.