Ben Ik Overspannen? 5 Symptomen + 5 Behandeling Tips

Ben je de laatste tijd wel erg prikkelbaar?

Kun je niet tegen drukte of lawaai?

Heb je slaapproblemen of concentratieproblemen?

Je slechte humeur, je prestatieproblemen en je negatieve gedachten kunnen een dieperliggende oorzaak hebben: overspanning.

Lees in dit artikel meer over wat overspanning precies is, wat de symptomen zijn en hoe je ervan kan herstellen.

Wat is overspanning?

‘Het druk hebben’ is iets vreemds...

Het geeft je energie, maar zorgt er net zo makkelijk voor dat alle energie uit je wegvloeit.

Enerzijds voelt het fijn om het druk te hebben: je neemt actief deel aan het leven, je bent dynamisch, je presteert goed op je werk, je hebt een druk sociaal leven en als je partner en je kinderen gelukkig zijn, dan ben jij dat ook.

Deze mentaliteit kun je best een tijdje volhouden. Stresshormonen zorgen ervoor dat je alles voor mekaar krijgt en je gaat maar door.

Op een gegeven ogenblik ga je echter beseffen dat ‘het druk hebben’ je helemaal niet meer zo’n voldoening geeft.

Integendeel: hoe drukker je het hebt, hoe meer je het gevoel krijgt dat je hoofd te vol geraakt en dat alle energie uit je lijf wordt gezogen.

Alle spanningen worden je te veel. Je krijgt het gevoel dat je geen grip meer hebt op je leven. Klachten zoals prikkelbaarheid, piekeren, concentratie- en geheugenproblemen duiken op en je gaat steeds slechter slapen.

Denk vooral niet dat je de enige bent!

Hoe ontstaat overspanning?

Overspanning kan ontstaan door een ingrijpende gebeurtenis in je leven.

Het botert al een tijdje niet meer met je partner en jullie hebben de relatie eventjes ‘on hold’ gezet. Je beseft dat dit de beste oplossing was, maar toch ga je hier maar moeilijk mee om.

'Waar liep het fout?', denk je steeds. Je reageert prikkelbaar op goedbedoelde raad van vrienden en je voelt de spanning in je geest en je lijf toenemen.

Maar net zo vaak is overspanning het resultaat van verschillende factoren.

Je hebt een leuke baan en je werkt hard om je te bewijzen op de werkvloer. Je wilt net zoveel aandacht besteden aan je gezin. Ook een gelukkig gezinsleven is immers belangrijk.

Voor vrienden en familie sta je altijd klaar want ook zij verdienen je aandacht. Hoewel je voelt dat alles je soms wat te veel wordt, wil je al deze dingen blijven doen. Je spant je in, maakt planningen op en probeert het overzicht te bewaren.

Ontspanning? Nee... daar kom je niet meer aan toe. Je raakt vermoeid en uitgeput. Alles wordt jou gewoon te veel...

Overspannen zijn kan een heel negatieve invloed hebben op jezelf en op mensen uit je omgeving. Jijzelf, maar ook anderen merken dat je de laatste tijd jezelf niet bent.

Snap je niet goed wat er met jou aan de hand is of vind je het moeilijk om bepaalde klachten te plaatsen?

Neem dan onderstaande symptomen even goed door. Het kan heel goed zijn dat je overspannen bent!

Hoe beter je de symptomen van overspanning kent, hoe groter de kans dat je kunt ingrijpen voor het erger wordt.

Hoezo erger?

Ja, inderdaad! Als je niet tijdig ingrijpt dan kan overspanning leiden tot heel wat andere aandoeningen. Je kunt overgevoelig worden voor geluid en andere mensen om je heen.

Ook kan je in een sociaal isolement terechtkomen. En overspanning ligt ook vaak aan de basis van een burn-out!

Symptomen bij overspanning

Je bent prikkelbaar

Ben je overspannen, dan merk je dit vaak meteen aan je humeur. Je hebt zoveel aan je hoofd dat je niet zoveel kunt hebben als anders.

De drukke werkdag zit erop. Je haalt de kinderen van school en doet nog snel boodschappen. Het is druk in de supermarkt en aan de kassa gaat het maar niet vooruit. Je denkt aan alle werk dat je thuis nog te wachten staat en je wordt behoorlijk chagrijnig.

Eindelijk ben jij aan de beurt. De afhaalmaaltijd kan niet gescand worden en de verantwoordelijke moet erbij gehaald worden. Ook dat nog ... Terwijl je gefrustreerd staat te wachten zeuren de kinderen dat ze honger hebben. Je verliest je kalmte helemaal en je snauwt de kinderen af...

Dat je kinderen het niet verdienen om afgesnauwd te worden weet je best. Je voelt je schuldig, maar je reactie was sterker dan jezelf.

Je vertoont uitstelgedrag

Er is zoveel te doen dat je niet weet waar eerst te beginnen. Over een paar uur moet je gaan werken. Maar de strijk moet gedaan worden. De badkamer is aan een poetsbeurt toe en je slaapkamer ziet eruit alsof die getroffen werd door een wervelwind. 

Je beseft dat je nu meteen actie moet ondernemen, maar je hebt er gewoon de moed niet voor. Met een kop koffie in je hand ga je moedeloos op de bank zitten en besluit je om alles aan te pakken als je werkdag erop zit.

’s Avonds ben je zo uitgeput van je baas en je collega’s en weer vind je de moed niet voor de huishoudelijke taken. Morgen dan maar ...

Omdat je zoveel aan je hoofd hebt en zoveel moet doen ben je minder gemotiveerd en heb je helemaal geen energie. Je bent helemaal niet meer productief. Het resultaat? Je stelt meer en meer taken uit.

Je komt moeilijk in slaap

In bed denk je aan alles wat je nog moet doen: de opdrachten die je ’s anderendaags op het werk te wachten staan, de kinderen waar je volgens jou te weinig aandacht aan besteedt, je partner die de laatste tijd ook zichzelf niet is.

Het voelt alsof je geest en je lichaam zich niet meer kunnen ontspannen. Hoe slechter je slaapt, hoe vermoeider je je overdag voelt. Tel hierbij nog de vele taken op die je in de loop van de dag moet uitvoeren en je vermoeidheid is compleet.

Je kunt je minder goed concentreren en je vergeet veel

Je hoofd kan letterlijk zo vol zitten dat het je helemaal niet meer lukt om je nog op iets te concentreren.

Vroeger vond je het misschien leuk om ’s avonds lekker op de bank een spannend boek te lezen. Geloof me, als je overspannen bent dan kun je de draad van het boek helemaal niet volgen. Heel jammer en vervelend, maar gevaarlijk is dit niet.

Erger wordt het als je je ook op je werk niet meer kunt concentreren. Stel je maar eens voor dat je verantwoordelijk bent voor het bedienen van gevaarlijke machines. In zo’n situatie kan je concentratieverlies leiden tot heel gevaarlijke situaties.

Ook vaak dingen vergeten is een typisch symptoom van overspanning. Je hebt zoveel aan je hoofd en op bepaalde momenten voel je je zo verward dat je gewoon zaken vergeet.

Een bijkomend probleem van concentratieverlies en geheugenproblemen is dat je misschien denkt dat deze een veel ernstiger oorzaak hebben.

Misschien ga je hypochonder gedrag vertonen en overtuig je jezelf ervan dat dementie of Alzheimer aan de basis liggen van je geheugenverlies. Resultaat: nog meer reden om te piekeren.

Je wordt apathisch

Je krijgt steeds vaker het gevoel dat je de zaken niet meer onder controle hebt.

Door dit gebrek aan controle stel je jezelf vaak de vraag wanneer en óf alles ooit zal veranderen. Je ziet de toekomst maar somber in.

In plaats van proactief te denken en te handelen ga je twijfelen aan jezelf. Je kijkt apathisch toe hoe je leven zich ontrafelt en na een tijdje ga je ook zo handelen.

Je leeft je leven op automatische piloot. Niets maakt je nog enthousiast en je aanvaardt gelaten wat er allemaal op je afkomt.

Nu je deze symptomen hebt doorgenomen, besef je misschien dat je inderdaad ten prooi bent gevallen aan overspanning.

De hoogste tijd om in te grijpen!

Ik vermelde eerder al dat overspanning kan leiden tot een burn-out. Ik doe een warme oproep om het niet zover te laten komen.

Ben je bereid het roer om te gooien, maar vraag je je af hoe je dit het beste kunt doen? Onderstaande tips zullen je hierbij zeker helpen.

Hoe herstel ik van overspanning?

Als je overspanning laat aanslepen dan is een burn-out niet veraf meer!

Luister naar de signalen van je lichaam en vooral: doe er iets aan.

Tip #1 Accepteer dat je overspannen bent

Pas als je begrijpt én accepteert dat je overspannen bent, kun je herstellen.

Blijven doorgaan als je symptomen van overspanning ervaart is echt geen goed idee!

Je ondermijnt je gezondheid en je duwt mensen van je af. Niemand vindt het leuk om samen te werken of te leven met iemand die prikkelbaar is, voortdurend fouten maakt en apathisch in het leven staat.

Mensen gaan jou steeds vaker mijden, maar zelf zul je ook minder sociale contacten aangaan. Hierdoor kun je op een gegeven ogenblik in een sociaal isolement terechtkomen en zelfs een sociale fobie ontwikkelen.

Accepteer vooral dat het gewoon niet mogelijk is om nog langer zo door te gaan. Voel je dat alles je te veel wordt, doe hier dan iets aan. Dit brengt ons meteen bij de volgende tip.

Tip #2 Plaats jezelf op nummer één

Maak een lijstje van alles wat je overspannen maakt. Dit kunnen taken, activiteiten, verplichtingen, situaties en zelfs mensen zijn. Ga na in welke mate deze je energiepeil doen dalen.

Filter activiteiten of situaties die je extra stress bezorgen.

Betekent dit dat je wat gas terug moet nemen op je werk, doe dit dan. Betekent dit dat je wat minder perfectionistisch moet zijn in het huishouden, doe dit dan.

Zelfs een korte periode van rust kan je al helpen op de weg naar herstel.

Tip #3 Doorbreek die negatieve spiraal

Overspanning leidt bijna als vanzelf tot een negatieve spiraal.

Je kunt moeilijker met alles om. Omdat je zoveel aan je hoofd hebt, voel je je uitgeput. Je weet niet wat eerst aan te pakken. Apathie neemt je over waardoor je steeds minder energie hebt om tegen overspanning in te gaan.

Deze negatieve spiraal kun je makkelijk doorbreken door iets te doen wat je echt leuk vindt.

Tijd doorbrengen in een wellness centrum? Goed idee! Ga je liever een rondje hardlopen? Trek die sportschoenen aan!

Voel je vooral niet schuldig omdat je even niet deelneemt aan de ratrace van het leven.

Activiteiten die je graag doet zullen je extra energie geven. Deze energie zal je helpen om ook taken waar je tegenop kijkt, aan te pakken.

Tip #4 Praat over je overspanning

Familie en vrienden hebben heus wel door dat je niet jezelf bent. Misschien zijn ze bang om met een van je woede-uitbarstingen geconfronteerd te worden. En ze merken heus wel dat je vaak dingen vergeet.

Wordt het je allemaal te veel en reageer je veel heviger dan je eigenlijk wilde, praat dan over wat je dwars zit. Krop je gevoelens niet op!

Heb je het gevoel dat jij alleen verantwoordelijk bent voor het hele huishouden? Bespreek dit dan met je partner en kom samen tot een oplossing.

Doe hetzelfde op de werkvloer als je baan aan de basis ligt van je overspannenheid. Wees assertief en praat hierover met collega’s en leidinggevenden. Kom op voor jezelf én voor je gezondheid.

Tip #5 Mediteer

Nu hoor ik je denken: ik heb al moeite om mij op mijn dagdagelijkse bezigheden te concentreren. Hoe kan ik mij in hemelsnaam concentreren op opbouwende gedachten die ik zelf moet sturen?

Probeer het toch. Wat heb je te verliezen?

Door je te concentreren op een bepaalde positieve gedachte wordt je aandacht afgeleid van alle andere dingen die door je hoofd spoken.

Je gedachten worden weer helder, waardoor je ook vaak oplossingen ziet voor problemen waar je eerder niet uitgeraakte.

Omdat met meditatie niet alleen je brein, maar ook je lichaam tot rust komt heeft dit een helende werking op je algemene gezondheid. Je gaat sterker in het leven staan, je geest en lichaam komen weer in evenwicht en je krijgt weer positieve energie.

Tot slot wil ik je nog meegeven dat herstel van overspanning tijd vraagt. Gun jezelf ook die tijd en neem alle tijd die je nodig hebt. Tijdig ingrijpen en tijd nemen zijn belangrijk om een burn-out te voorkomen.