Voel je gevoelens van anderen goed aan en hebben deze vaak een invloed op hoe je je zelf voelt? Geraak je soms overstuur als iemand je wijst op een fout?
Heb je vaak de neiging om je te verdedigen als iemand een opmerking maakt? Denk je hierdoor dat er iets vreemds met jou aan de hand is?
Dat hoeft helemaal niet. Iedereen geeft wel eens fellere reacties dan hij eigenlijk had bedoeld. Waarschijnlijk ben jij gewoon hypersensitief.
Eenmaal je goed begrijpt wat hypersensitiviteit precies is, dan zul je merken dat dit eigenlijk een heel mooie karaktereigenschap is. Het zal het je ook makkelijker maken om met de negatieve kantjes om te gaan. Lees dus aandachtig verder als je vermoed dat je hypersensitief bent.
Doel van dit artikel: In dit artikel leg ik je uit wat hypersensitiviteit is. Je maakt kennis met de wat moeilijker kantjes, maar ook met de mooie kenmerken van deze karaktereigenschap. Je komt ook te weten hoe dat nu precies zit met hypersensitiviteit en seksualiteit.
Tot slot geef ik je nog enkele tips om zo positief mogelijk met je hypersensitiviteit om te gaan.
Wat is hypersensitiviteit?
Als je hypersensitief bent, dan reageer je in bepaalde omstandigheden emotioneler of impulsiever dan andere mensen. Dit kan bij anderen heel hard binnenkomen en vaak voel je je hier achteraf ook schuldig over.
Ben je hoogsensitief en kan je deze indrukken niet goed of niet tijdig verwerken, dan kun je op een gegeven moment het gevoel krijgen dat je hoofd te vol zit. Een vraag of een reactie van anderen kan dan zo hard bij je binnenkomen dat je te fel reageert. Je wordt met andere woorden overgevoelig of hypersensitief.
Misschien vraag je je af of je nu eenmaal zo in elkaar zit of dat je omwille van een bepaalde reden zo fel reageert. Wel, het is een beetje van beiden. Laten we eens nagaan wat er precies aan de basis ligt van hypersensitiviteit.
Hypersensitiviteit heeft veel te maken met hoogsensitiviteit. Hoe deze twee met elkaar in verband staan, zal ik je zo goed mogelijk proberen uit te leggen.
Een voorbeeldje: Je moeder komt bij jou op bezoek.
Vorige week had ze jou opgebeld, maar je had het te druk om haar telefoontje te beantwoorden. Ze vraagt of alles wel goed is met jou en waarom je haar niet hebt teruggebeld.
Meteen ga je in de verdediging en snauwt haar toe dat je wel belangrijker zaken aan je hoofd hebt. Je moeder schrikt van je reactie, maar jij schrikt er net zo hard van. Je voelt je schuldig omdat je zo impulsief hebt gereageerd. Ze had het vast goed bedoeld...
Bij hoogsensitieve personen komen indrukken veel harder binnen dan bij andere mensen. Dit kunnen geluiden of beelden zijn, maar net zo goed gevoelens en emoties. Hoogsensitieve personen hebben ook veel meer tijd nodig om deze indrukken te verwerken.
Positieve aspect van hypersensitiviteit
Staar je hier vooral niet op blind, want in vele opzichten is hypersensitiviteit een heel mooie karaktereigenschap.
Als hypersensitief persoon beschik je vaak over bijzondere kwaliteiten die anderen niet hebben en die ze – als ik heel eerlijk mag zijn – best wel zouden kunnen gebruiken.
Je voelt emoties van anderen haarfijn aan en leeft vaak met hen mee. In relaties geef je het beste van jezelf. Het welzijn van anderen stel je vaak bovenop. Dit zie je niet als een opdracht, maar doe je als hypersensitief persoon als vanzelf, wat het nog mooier maakt. Je kunt meer dan andere mensen genieten van mooie en eenvoudige dingen en je bent heel intuïtief en consciëntieus.
Er zijn nog wel meer typische eigenschappen van hypersensitiviteit. Hieronder vind je enkele van de belangrijkste symptomen van hypersensitiviteit. Wil je nagaan of je mogelijks hypersensitief bent, neem deze dan eens door. Hypersensitiviteit wordt vaak gekenmerkt door verzameling van een aantal eigenschappen. Sommige van deze kenmerken zul je dan ook herkennen, andere misschien helemaal niet.
Hypersensitief zijn: de belangrijkste symptomen
1. Je ervaart ook positieve gevoelens heel intensief
Ben je hypersensitief dan betekent dit niet dat je alleen negatieve gevoelens haarfijn aanvoelt. Je zit heus niet altijd te zeuren of je voelt heus niet alleen maar het verdriet van iemand anders aan.
Je kunt net zo goed heel blij worden als iemand in een vrolijke bui is. Ook vrolijkheid kan bij jou heel aanstekelijk werken.
2. Je bent zelfbewust
Emoties van anderen voel je haarfijn aan, maar je bent je net zo goed bewust van je eigen gevoelens.
Voel je je verdrietig, dan weet je vaak heel goed wat de reden hiervan is. Anderzijds ben je je ook heel goed bewust van wat je gelukkig maakt. En dat geluk vind je vaak in kleine en eenvoudige dingen: een wandeling in de natuur, zachte muziek, een geurkaars in huis...
Je bent je ook meestal heel bewust van je zowel je tekortkomingen als je krachten.
Om succesvol door het leven te gaan is het wel belangrijk dat je over de nodige zelfregulatie beschikt. Zelfregulatie betekent dat je heel goed weet hoe je jezelf kunt ‘regelen’, met andere woorden: hoe je je emoties onder controle kunt houden. En daar heb jij het als hypersensitief persoon het misschien soms wat moeilijk mee. Het goede nieuws is dat je dit aan de hand van psychotherapie kunt leren.
Eigenlijk zijn de meeste psychotherapievormen gericht op het bereiken van een balans tussen gedrag en emotie. Specifiek voor zelfregulatie bestaat de ‘Self Regulation Therapy (SRT)’.
Bevindingen uit de neurowetenschap liggen aan de basis van deze therapie. Neurologisch onderzoek heeft uitgewezen dat bepaalde gebeurtenissen in het leven ertoe kunnen leiden dat er zich veranderingen in het zenuwstelsel voordoen.
Hierdoor wordt het zenuwstelsel gevoeliger en ga je sterker reageren op bepaalde prikkels. Deze therapie is erop gericht om de balans in het zenuwstelstel te herstellen.
3. Je hebt oog voor detail
Niet alleen ben je gevoeliger voor prikkels en signalen, maar je neemt ze ook vaak veel intenser waar. Je let – veel meer dan andere mensen – op details.
Op de werkvloer ben jij waarschijnlijk degene die net voor een vergadering al weet of er goed of slecht nieuws zal volgen. Een blik op het gezicht van je leidinggevende is voor jou vaak al voldoende om te weten of hij zich ontspannen of net gestrest voelt.
Als hoogsensitief persoon merk je meestal ook meteen fouten op. Aan een typo of een grammaticale fout kun je je behoorlijk ergeren. Je zorgt er dan ook voor dat je opdrachten zo goed mogelijk uitvoert. Helaas betekent dit soms ook dat je te perfectionistisch bent en te veel hooi op je vork neemt.
4. Je probeert vaak te bemiddelen
Ruzies en discussies, daar hou je niet van. Deze vragen zoveel energie dat je er vaak liever niet aan begint. Bovendien kunnen negatieve reacties van anderen je zo hard raken dat je hierdoor helemaal overstuur geraakt.
Je weet vaak maar al te goed dat je tijdens een ruzie te emotioneel gaat reageren, dus ga je deze liever uit de weg. Jammer genoeg betekent dit ook dat je vaak niet voor je eigen mening uitkomt uit schrik dat er een discussie zou ontstaan.
Ook als anderen ruzie maken kun je je hier behoorlijk aan ergeren. Je stoort je niet alleen aan hun luide stem, maar ook aan hun gedrag.
Zowel op de werkvloer als in familiekring ben jij meestal degene die probeert de gemoederen te bedaren.
5. Je bent empathisch
Empathie betekent inlevingsvermogen. Als hypersensitief persoon voel je vaak meteen aan hoe anderen zich voelen en kun je je heel goed inleven in hun gevoelens. Ik hoef je waarschijnlijk niet uit te leggen hoe belangrijk dit in onze hedendaagse egocentrische maatschappij is.
Vandaag de dag zijn mensen vaak zo bezig met hun eigen gevoelens dat ze geen oog meer hebben voor deze van anderen.
Als hypersensitief persoon beschik jij wel over dit empathische vermogen. Hierdoor kun je een veel sterkere band opbouwen met de mensen om je heen. Mensen weten dat ze bij jou terecht kunnen voor een goed gesprek. Je praat meestal graag over gevoelens en je kunt heel diepgaande gesprekken voeren.
Ook in je relatie ben je meestal empathisch. Je doet er vaak alles aan om je partner het zo goed mogelijk naar zijn zin te maken. Dat brengt ons meteen bij het volgende onderwerp van dit artikel.
6. Hypersensitief en seks
Ben jij als hypersensitief persoon wat onzeker over je eisen en noden als het op seksualiteit aankomt? Dat is heel normaal. Heel veel hypersensitieve personen stellen zich hierover vragen. Om optimaal van seks te kunnen genieten moet voor jou het hele plaatje immers kloppen. Je wilt het gevoel krijgen dat zowel je omgeving als je gevoelens met elkaar in harmonie zijn.
De volgende video geeft voorbeelden van problemen waar hypersensitieve mensen tegenaan lopen:
Straatgeluiden, een flikkerende t.v., lakens waarin je verstrikt geraakt, je partner die je niet op de juiste manier aanraakt ... het zijn allemaal zaken die op jou zo’n negatieve invloed kunnen uitoefenen dat je zin in seks helemaal verdwijnt. Meestal denk je hierdoor dat je heel veeleisend bent als het op seks aankomt en dit kan je heel onzeker maken.
Betekent dit dat je het als hypersensitief persoon moeilijk vindt om van seks te genieten? In bepaalde omstandigheden inderdaad wel. Gelukkig weet jij als hypersensitief persoon perfect wat je wel fijn vindt en waar je net op afknapt als het op seks aankomt.
Hierdoor kun je je perfect voorbereiden om samen met je partner op optimaal van seks te genieten. En ik heb nog meer goed nieuws: als alle omstandigheden naar jouw gevoel perfect zijn, dan kun je net meer dan niet-hypersensitieve personen genieten van seks.
Wil je te weten komen hoe je als hypersensitief persoon optimaal kunt genieten van seksualiteit? Dan raad ik je aan om mijn artikel ‘8 Dingen Die Je Moet Weten Over HSP en Seksualiteit’ eens aandachtig door te nemen.
4 tips voor als je hypersensitief bent
1. Bekijk de zaken eens vanuit een ander perspectief
In psychologische termen betekent perspectief de manier waarop je hebt gekozen om de wereld om je heen en jezelf te zien. Dit betekent helemaal niet dat de dingen in werkelijkheid zo zijn of niet zo zijn, maar wel dat jij je er je eigen interpretatie hebt aan gegeven.
Dr Sheri Jacobson, experte cognitieve gedragstherapie verbonden aan de British Association for Counselling and Psychotherapy, verwoordt het als volgt: je perspectief beïnvloedt de manier waarop je reageert.
Stel: je ontmoet iemand die het de laatste tijd wat moeilijk heeft. Jij als hypersensitief persoon voelt meteen dat er met deze persoon iets aan de hand is. Deze persoon kijkt wat nors en praat niet veel. Vanuit jou perspectief denk jij meteen: jeetje, wat een chagrijnige vent!
Als je deze persoon echter op een ander moment in zijn leven had ontmoet, dan was de manier waarop je over hem denkt helemaal anders geweest. Dit is helemaal geen chagrijnige vent, maar op dit ogenblik geeft hij jou wel deze indruk.
Als jij een naar jouw gevoel vervelende vraag krijgt, gebeurt er eigenlijk precies hetzelfde. De persoon die jou een vraag stelt heeft helemaal niet de bedoeling jou een vervelende vraag te stellen. Het is enkel vanuit jouw perspectief dat jij deze vraag als vervelend beschouwt. Door deze ‘vervelende’ vraag voel jij je aangevallen en ga je hypersensitief reageren.
Bevind je je in een bepaalde situatie en voel je dat je op het punt staat impulsief te reageren, neem dan even de tijd om de zaken vanuit een ander perspectief te bekijken.
Vraag jezelf af of je deze vraag inderdaad zo vervelend vindt of heb je de neiging om impulsief te reageren omdat je te veel aan je hoofd hebt? Is het de persoon zelf die je irriteert of voel je je geïrriteerd omdat je met andere zaken bezig bent?
Als je deze techniek een paar keer oefent, dan zul je merken dat je je hypersensitiviteit beter onder controle zult kunnen houden.
2. Programmeer je brein opnieuw
Eigenlijk zit ons brein een beetje in elkaar als een computer. Het blijft hetzelfde programma uitvoeren tot er een nieuw programma wordt geïnstalleerd.
Als je hypersensitief bent, dan volgt je brein de stappen van het ‘geïnstalleerde programma’: bij een bedreigend gevoel druk dan op de toets ‘reageer impulsief’ of kies voor de toets ‘trek je terug’.
Uit gewoonte heb je jezelf eigenlijk geleerd om op een bepaalde manier te reageren en voor jou is dat de enige manier geworden. In psychologische termen wordt dit cognitief gedrag genoemd. Je zult dus een manier moeten vinden om anders te gaan denken en handelen. Met andere woorden: je zult een nieuw programma moeten installeren.
Dit kun je door anders in het leven te gaan staan, door beter over je gedachten en gedragingen na te denken en deze in een andere richting te sturen. Makkelijk zal dit niet zijn. Je bent nu eenmaal gewend om op een bepaalde manier je emoties en je gedachten uit te drukken.
Cognitieve gedragstherapie kan je hierbij echter perfect helpen. Bij deze therapievorm onderzoek je samen met je therapeut of de manier waarop jij alles ziet wel helemaal klopt met de werkelijkheid.
Meestal is dit niet het geval en heeft je brein wat sturing (of een ander programma) nodig. Tijdens deze therapievorm leer je anders tegen bepaalde situaties aan te kijken waardoor je gedrag in een andere richting kan gestuurd worden.
3. Probeer exact te weten te komen wat je hypersensitiviteit triggert
Hypersensitiviteit is een karaktereigenschap waar je misschien al vrij lang mee leeft. Je hersenen hebben hierdoor een soort patroon ontwikkeld waardoor je automatisch reageert als prikkels je te veel worden. Daarom is het voor jou niet altijd zo vanzelfsprekend om te weten wat je hypersensitiviteit nu precies uitlokt. Maak je hier vooral niet te veel zorgen in, want dit kun je leren.
Probeer om de volgende keer dat je de neiging hebt om impulsief te reageren je te concentreren op je zintuigelijke waarnemingen. Ga na wat je precies met je verschillende zintuigen waarneemt. In psychologische termen heet dit ‘zelfobservatie’. Deze zelfobservatie kan je helpen om de hele verzameling aan gedachten en gevoelens die bij je opkomen te analyseren. Door het analyseren van al deze gevoelens, kun je deze ook gaan herstructureren.
4. Leer je lichaam kennen
Je lichaam kan op stressvolle situaties reageren door je hartslag te verhogen. Dit zorgt er dan weer voor dat je je opgejaagd, nerveus en geïrriteerd gaat voelen. Als je weet dat je irritatie ontstaat door een normale lichaamsreactie, dan kun je dit gevoel beter plaatsen waardoor je je reacties beter onder controle kunt houden.
Noteer in welke omstandigheden je hypersensitief reageert
Probeer om telkens als je impulsief reageert nauwkeurig te noteren in welke omstandigheden dit gebeurt. Schrijf ook neer wat je precies voelt, wat je ervaart en denkt en welke reactie je hierbij geeft. Hierdoor weet je precies welke omstandigheden welke gevoelens triggeren. Gewapend met deze kennis kun je jezelf helpen om anders te reageren in bepaalde situaties.
Ga op zoek naar de oorsprong van specifieke zintuigelijk waarnemingen
Soms kunnen zintuigelijke waarnemingen zoals bepaalde geuren of geluiden heel specifieke emotionele reacties teweegbrengen waardoor je emotioneel wat onstabieler gaat reageren.
Je herkent het vast wel: de geur van versgebakken appeltaart doet je meteen terugdenken aan je kindertijd toen je oma elke zondag appeltaart bakte. Je kunt hierdoor zo overweldigd worden dat je op alledaagse dingen vrij heftig reageert. Blijf bewust bij dat gevoel stilstaan.
Probeer – hoe moeilijk het ook is – een onderscheid te maken tussen hoe je je door externe omstandigheden voelt en hoe je in het hier en nu reageert.
Bewaar je eigen identiteit en eigenwaarde
Als hypersensitief persoon voel je emoties van andere haarfijn aan en heel vaak absorbeer je deze gevoelens ook. Probeer zoveel mogelijk te vermijden dat je te afhankelijk wordt van hoe iemand anders zich voelt.
Hoogsensitieve personen hebben de neiging om het iedereen zoveel mogelijk naar hun zin te maken. Dit is een positieve eigenschap, zolang je maar je eigen noden en verlangens niet te veel opzijzet.
Doe je dit toch, dan kun je in een codependente relatie terechtkomen. Deze psychologische term betekent dat je te afhankelijk wordt van de gevoelens van anderen.
Stel: je wilt gaan voor je droombaan. Dit betekent wel dat je minder tijd zult kunnen besteden aan je partner. Je voelt dat je partner dit helemaal niet zo leuk vindt en hierdoor besluit je maar om het bij je huidig baan te houden.
Door deze beslissing te nemen kom je niet aan je eigen wensen tegemoet, maar stel je deze van je partner voorop. Dit kan een heel negatieve invloed hebben op je zelfvertrouwen. Je identiteit en je eigenwaarde worden als het ware afhankelijk van je partner.
Codependentie komt trouwens niet alleen in liefdesrelaties voor, maar kan ook in vriendschaps- of familierelaties voorkomen.
Probeer je ervan bewust te zijn dat je echt niet met iedereen zijn gevoelens rekening hoeft te houden. Je zult hierdoor sterker in het leven staan waardoor het makkelijker zal zijn je eigen krachten te ontdekken.
